TEMMUZ AYINDA OKUDUKLARIM (2016)

Herkese merhaba. Eylül ayının ilk haftasında temmuz ayında okuduğum kitapları yazmak için karşınızdayım :-)

Bu sene bir kez daha anladım ki ben yazın kitap okuyamıyorum. Adana’nın meşhur sıcağında tek yapmak istediğim bütün gün yatıp bir şeyler izlemek oluyor. Bu yüzden temmuz ayını ikisi de bir günde biten iki incecik kitapla geçirdim. İkisini de Can Yayınları’nın D&R’daki 5 liralık kitaplar kampanyasından almıştım. Sizde de oluyor mu bilmiyorum, evde bekleyen onlarca kitap varken en son aldığım kitapları en önce okuyorum ve bekleyen kitaplar beklemeye devam ediyor. :-) Bu sefer de öyle oldu. Neler okuduğumu ve ne düşündüğümü anlatmaya başlıyorum.

MURAT  YALÇIN - İÇİMDE OĞUZ ATAY İLE ORHAN GENCEBAY İKİZİ YAŞIYOR

Bu kitap ismiyle ilgimi çekti. Bence ilgi çekmeyecek gibi de değil.  Murat Yalçın bir edebiyat dergisinde editörlük yaparken kendisine gelen mektuplardan yola çıkarak onlara benzer mektuplar yazmış. İçlerinde o kadar farklı ve ilginç olanlar vardı ki çok zevk alarak okudum. Kitabın arka kapağında dediği gibi “Editöre daha çok kitap okuması gerektiğini önerenlerden sen benim kim olduğumu biliyor musunculara, sponsor arayışı içindeki profesyonel okurdan kırgın şaire, içini editöre dökenler…” vb. onlarca farklı insanla karşılaşmak için okuyabilirsiniz. Ayrıca bu kitaptan noktalı virgülün mucidinin Aldus Manutius olduğunu öğrendim.

ABİDİN DİNO – KISA HAYAT ÖYKÜM

Abidin Dino ismini birçoklarınız gibi Nazım Hikmet’in “Bana mutluluğun resmini yapabilir misin Abidin?” dizesinden tanıyorum. Bu kitapla kendisini daha yakından tanıdım ama kitap detaylı bir otobiyografi kitabı değil. Kitaba önsöz yazan Ferit Edgü şöyle demiş: “Bu kitabın Abidin Dino’nun gerçek özyaşam öyküsünün bir girişi olarak okunmasını diliyorum.”

Abidin Dino ressam, karikatürist, heykeltıraş, sinemacı ve yazar sıfatlarını taşıyan çok yönlü bir sanatçı.

Abidin Dino’nun ailesi 1. Dünya Savaşı başlamadan az zaman önce bir Avrupa seyahatine çıkmış, savaş başlayınca yurda dönmemiş, Cenevre’ye yerleşmişler.

Sanatçının ailesi oldukça varlıklıymış. Dino da ayrıcalıklı bir hayat yaşamış. Ailenin kültür seviyesi yüksek olunca doğduğu günden beri kendini geliştirme şansı bulmuş. Farklı dilleri ana dili gibi konuşmasında yetişme şartının büyük etkisi var. Kendisi bu konuda şunları söylüyor: “Evde üç değişik dil konuşulurdu. Belki de bu benim dilsel özelliğimi açıklayabilir çünkü daha baştan üç dil konuşuyordum. Tabii ilkin Türkçe, sonra Rumca çünkü evin yarısı(hizmetçiler) Rumca konuşuyordu ve tabii Cenevre’de olduğumuz için Fransızca. Rusya’da yaşadığım dönemde de altı ayda su gibi konuşuyordum Rusça’yı.”

Dino Rusya’ya film çekmek için gider. Orada bir süre yaşadıktan sonra Paris’e geçer. Paris’te Picasso, Gertrude Stein, Tzara gibi isimlerle arkadaş olur. El deseni çizmeyi çok seven Dino için Picasso için şöyle der: “Şöyle doğru dürüst el deseni çizmeyi bilen bir sen varsın bir de ben.”

1938 yıllarının sonunda Türkiye’ye dönen Dino çıkardığı dergiler, sergilediği resimler ve gösterdiği muhalif duruş yüzünden Adana’ya sürgüne gönderilir. Abidin Dino bu konuda şunları söylüyor: “Adana'ya postalanmam garipti. Büyükbabam, onun da adı Abidin’di ama o paşaydı, bir zamanlar bu yörenin genel valisiydi. Başka bir deyişle polis tarafından kuramsal olarak büyükbabamın bir zamanlar yönetiminde olan topraklarda ikamete zorlanmıştım. Doğrusu çok hoş bir durumdu bu çünkü Adana’nın en büyük caddesi büyükbabamın adını taşıyordu. Hâlâ da taşıyor.” Ben Adana’daki Abidin Dino Caddesi’nin isminin ressamdan geldiğini sanıyordum, meğerse dedesinden geliyormuş :-)

Abidin Dino Adana’da Yaşar Kemal’le de tanışır: “Adana’nın özellikle o günlerde ne mene bir yer olduğunu benim anlatmam mümkün değil. Bunu öğrenmek için Yaşar Kemal’in romanlarını okumak gerek. Onunla karşılaştığımızda handiyse bir çocuktu. 16-17 yaşlarında, iğne gibi ipince, bir köyden bir köye dolaşır ve ağıtları derlerdi.” (Bu ay okuduğum Zülfü Livaneli’nin Yaşar Kemal, Gözüyle Kartal Avlayan Yazar kitabından daha detaylı öğrendiğime göre yazarın kişisel gelişimine çok büyük katkıları olmuş.  O kitabın yorumunda daha ayrıntılı bilgi vereceğim.)

Bu çok yönlü sanatçıyı daha yakından tanımak isteyenlere kitabını tavsiye ediyorum. 

ALTINI ÇİZDİKLERİM: 1. “Ölmekle, dünyadan ayrılmak kadar zordu doğmakla dünyaya alışmak.”

2. Dünya’ya gelmek dünyadan gitmek kadar zor. Çok sonra bilecektim ki, doğumla ölüm bir ikiz.

3. “İnsanoğlu hayatının en mühim olaylarını yaşarken bile hiçbir şeyin farkında değildir.” Stendhal