Jose Saramago-Görmek

Görmek, Kırmızı Kedi Yayınları, 324 Sayfa, Çevirmen: Işık Ergüden, 4.Baskı, 2018.

Körlük’ün adı bilinmeyen ülkenin adı bilinmeyen kentindeyiz yine. Üstelik yaşanan trajedinin üzerinden çok da geçmemiş, uyandırdığı dehşetin hatırası taze, mağdurları da hâlâ sağken yeni bir felaket, daha doğrusu olağandışı bir hal geliyor kentin başına. Seçim yapılıyor, sandıklar kuruluyor. Ancak beklenmedik bir şey oluyor ve oyların büyük çoğunluğu boş çıkıyor. Hükümet bir komplo şüphesiyle derhal teyakkuza geçerek bu beklenmedik durumu siyasal düzenin çarkları içinde öğütmeye çalışıyor; sonuç alamayınca da çareyi sıkıyönetim ilan ederek kenti terk etmekte buluyor. Fakat beklentinin aksine, düzenin yokluğunda düzensizlik baş göstermeyince, onu çıkarmak da yine siyasal erke düşüyor.

Kitap Ağacı Adana grubumla aralık ayında Körlük’ü okumuş ve çok beğenmiştik. Bu nedenle kitabın devamı niteliğinde olan Görmek’i de hemen okumak istedik.

Kitabın arka kapağı kitabın konusunu o kadar güzel özetlemiş ki olduğu gibi aldım.

Yazarın en bilinen ve en çok okunan iki kitabından biri Görmek.  Dediğim gibi Körlük’ün devamı olarak geçiyor ama ilk sayfalarda hemen bağlantıyı kuramıyorsunuz. Bunun için biraz sabırlı olmalı ve kitabın yarısına gelmelisiniz. Sonrasında iki kitap çok güzel bir şekilde birleşiyor. Bu arada Körlük’le ilgili yorumuma buradan ulaşabilirsiniz.

Körlük beni ilk sayfalardan itibaren yakalamıştı ama Görmek’in içine girmem biraz zaman aldı. Bunun sebebi kitabın siyaset, seçim vb. konuları ele alması. Bu tarz konular hem ilgimi çekmiyor hem de okurken sıkılıyorum. Ancak hayali ülkeyle bizim ülkemiz arasında birçok konuda benzerlikler olduğunu görmek beni etkiledi. Eğer kitabı okursanız eminim bu benzerlikleri siz de fark edeceksiniz.

Yazarın kendine has üslubu Görmek’te de varlığını sürdürüyor. Yani karakterlerin isimlerinin olmaması, cümlelerin virgüllerle birbirine bağlanıp sayfalarca sürmesi gibi özelliklerden bahsediyorum. Eğer yazarı okumadıysanız ve nasıl yazdığını anlamak istiyorsanız. Altını çizdiğim cümleleri okuyabilirsiniz. O cümleler size bir fikir verecektir.

Jose Saramago beni okuduğum her kitabıyla biraz daha fazla etkilemeyi başarıyor. Eğer yazarla henüz tanışmayanlar varsa mutlaka en kısa zamanda yazarı okumalısınız. Körlük başlangıç için doğru bir tercih olacaktır. 

Siz Görmek’i okudunuz mu? Beğendiniz mi? Okumak ister misiniz? Jose Saramago kitaplarını sever misiniz? Yorumlarınızı bekliyorum. Yeni yazılarda görüşmek üzere.

ALTINI ÇİZDİKLERİM: 1. Ne kadar çabalasalar ve çabalamaya devam etseler de kimse insanların aynı şekilde düşünmesini sağlayamaz.

2. Sizi rahatsız eden şey vicdan azabı, Yapmadığım şeyin vicdan azabı mı, En kötüsünün de bu olduğunu söyleyenler var, olup bitene izin vermenin vicdan azabı.

3. İnsanlar arasında yapabileceğimiz en keskin ayrım onları zekiler ve aptallar diye ayırmak değil, zekiler ve aşırı zekiler diye ayırmaktır, aptallarla ne istersek yaparız, zekiler karşısında en iyi çözüm onları hizmetimize almak olur, aşırı zekilere gelince, onlar bizim tarafımızda olsalar bile özünde tehlikelidirler, bu tehlikeden kaçınamazlar, işin en tuhaf yanı, ne yaparlarsa yapsınlar sürekli olarak onlara karşı dikkatli olmamız konusunda bizi uyarırlar ama genellikle uyarılara dikkat etmeyiz ve sonra sonuçlara katlanmak zorunda kalırız.

4. Deneyimlerim bana şunu öğretti ki en berbat orospu çocukları böyle görünmeyenlerdir.

5. Masum kimse yoktur, herkes bir suçtan sanık olmasa da bir kabahatten suçludur.

6. Artık tek gözün iki gözden daha iyi gördüğünü biliyorum çünkü ona yardım edecek bir diğeri olmadığından bütün işi o yapmak zorundadır. Belki bu yüzden körler ülkesinde tek gözlüler kral olur derler.