FERİT EDGÜ’DEN 3 ÖYKÜ KİTABI

Öykü, okumayı sevdiğim bir tür değil. Ben her zaman roman okumayı tercih ediyorum. Öyküler bende yarım kalmış, eksik kalmış duygusu uyandırıyor. Ne kadar uzun olursa olsun daha uzun olmalıydı diye düşünüyorum. Bu yüzden sevdiğim öykü kitabı da öykücü de çok az. Necati Cumalı’nın Ay Büyürken Uyuyamam ve Susuz Yaz kitaplarını çok sevmiştim. Ömer Seyfettin’i belki de çocukluğumdan beri bildiğim için severim. Mahir Ünsal Eriş’in Olduğu Kadar Güzeldik kitabında da birkaç öyküyü beğenmiştim.

Ocakta Adana’da yapılan Çukurova Kitap Fuarı’nda Ferit Edgü’nün öyküleri beş liraya satılıyordu. Türü sevmesem de yazarın geçen yıl okuduğum Hakkari’de Bir Mevsim kitabını çok beğendiğim için öykülerine de bir şans vermek istedim ve üç öykü kitabını aldım. İyi ki almışım diyorum çünkü üçünü de çok severek okudum. Artık en sevdiğim öykü yazarına Ferit Edgü adını vereceğim J. Bundan sonra Ferit Edgü’nün bütün kitaplarını okurum.

Kitaplarda öykülerin yanında minimal öyküler de var. Yani sadece birkaç cümleden oluşan öyküler. Açıkçası bu kısa öyküler benim daha çok hoşuma gitti. En beğendiklerimi “Altını Çizdiklerim” başlığına yazdım. Lütfen o alıntıları okuyun. Alıntıları okuduktan sonra eminim kitapları merak edecek ve okumak isteyeceksiniz.

Peki, yazar neden minimal öyküler yazmış. Bunu kendi ağzından açıklamak gerekirse İşte Deniz Maria kitabının ön sözünde şöyle diyor: “Peki, niçin minimal, diye sorulacak olursa, yalınlığa, daha çok yalınlığa, artık hiçbir fazlalığı içinde barındırmayan yapıya ulaşmak için diyebilirim. Ayıklamak, arıtmak… Tıpkı mermerin içinde gizli biçimi bulmak için, durmaksızın yontan, o koca sert kütleyi küçülte küçülte kendi öz yapıtına varmaya çalışan emekçi-yontuç gibi. Yontuç mermerin içinde saklı biçime (yoksa cevhere mi demeliyim?) ulaşmaya çalışıyor; bense “dil”in içindeki cevhere. Hiçbir zaman varamayacağımı bile bile. Ama gene de…”

Başta öykü severler olmak üzere duru, temiz bir Türkçe’yle Türkiye gerçeklerini masalsı bir dille okumak isteyen herkes Ferit Edgü ile tanışmalı. Yazara bir şans verirseniz devamı kendiliğinden gelecektir.

FERİT EDGÜ – İŞTE DENİZ MARİA

Diğer iki kitabının aksine İşte Deniz Maria’da sadece Doğu’da geçen öyküler yok. Şehir hayatında, metropolde geçen öyküler de mevcut. Üç kitap arasında en çok alıntı yaptığım, en hoşuma giden minimal öyküler bu kitaptan çıktı. Yazardan bir kitapla başlamak isteyenlere ilk olarak İşte Deniz Maria’yı öneririm.

ALTINI ÇİZDİKLERİM: 1. Şaşılacak bir şey; gözleri (sanırım) görmüyordu; kulakları (sanırım) duymuyordu; yayınevine önerdiği romanın adı ise “Yemyeşil Sesler” idi.

Elyazmasını okuduğumda çok şaşırdım. O güne değin böylesine yeşil ve çok sesli bir roman okumamıştım. Gene de yayımlayamadım bu romanı. Bir kadının yapıtı olduğu için değil, hiçbir kahramanın adı olmadığı için. Daha doğrusu, tüm kahramanların Sarı, Beyaz, Kara, Kırmızı, Mor, Yeşil, Turuncu gibi adları olduğu ve bu kişilerin roman boyunca, sürekli olarak, bukalemun gibi adları değiştiği için.

2. –Ben boyuma göre birini bulamadım, hepsi bu.

-Peki, aradın mı?

-Hayır, aramadım. Böyle biri olsaydı, o gelip beni bulurdu.

-Sen aramadığın sürece kimse seni bulmaz, dedim ona.

- Keşke! Oldu aldığım yanıt.

3. Köyün en hoppa kızıydı.

Onu köyün en aptal gencine verdiler.

Hiç çocukları olmadı.

Daha doğrusu, sayısız çocuklarından hiçbiri o en aptal gençten değildi.

4. Burada çok iyiyim, dedi.

Rahat mısın? Dedim

Çok rahatım. Hayatımda hiç olmadığı kadar.

Öyleyse, üzerine toprağı gönül rahatlığıyla örtebiliriz, dedim.

Evet, evet, dedi.

İlk toprağı (iki kürek) ben attım.

Sonra tüm dostları

5. –Siz bizim yeni komşumuz mu oluyorsunuz? Dedi genç erkek, genç kıza.

-Biz burada oturuyoruz, dedi genç kız, genç erkeğe.

-Biz de burada oturuyoruz, dedi genç erkek, genç kıza.

Kız kısacık eteklerini kaldırıp sordu:

-Niçin kısa kesmiyoruz?

6. –Bana unuttuğun bir öykünü anlatsana.

-Hangi öykümü?

- Yaşadığın ve unuttuğun bir öykünü.

- Tüm öykülerimi mi demek istiyorsun?

- Aralarından birini.

- Çok güzel bir kızdı. Hem sağır hem dilsiz.

- Erotik bir öykü.

- Üstünden kalktığımda artık ona gereksinmem kalmadığını söyledim.

- Umutlu bir öykü.

- Sonra onu yeniden kollarımın arasına aldım.

- Trajik bir öykü.

- Ve boğazını sıkmaya başladım.

- Sessiz bir öykü.

- Sesi çıkmıyordu.

- Gerçekçi bir öykü.

- Çığlık atarak uyandım.

FERİT EDGÜ – DOĞU ÖYKÜLERİ

Kitabın arka kapak yazısı konusunu çok güzel özetliyor: “Bu kitapta yer alan 4 uzun, 17 çok kısa öykü, Doğu’nun kuş uçmaz, kervan geçmez dağlarında geçiyor. Ferit Edgü, Hakkâri’de Bir Mevsim’le başladığı yolculuğunu, çaresiz insanların öyküleriyle sürdürüyor. Yalın sözcüklerle dile getirilen acılı yaşam kesintileri.”

Ben Doğu’da dört sene çalıştım. Yazarın kitaplarında anlatılan zor şartları yaşamadım. Çok güzel günler geçirdim orada ve hâlâ özlemle anarım. Yine de kitapta anlatılan hikâyeler çok tanıdık. O günlere, oralara dönmüşüm gibi hissettirdi. Kendimce Ferit Edgü’yü Doğu’yu en güzel ve en iyi anlatan yazarlardan biri seçtim J

FERİT EDGÜ – YARALI ZAMAN

Yazar Hakkari’de Bir Mevsim kitabını yazdıktan otuz yıl sonra tekrar Doğu’ya yöneliyor. “Bir Doğu Yolculuğundan Notlar “ alt başlığıyla yayınlanan kitapta gazeteci olarak oraya gittiğini ve gözlemlerini okuyoruz. Ben gerçekten gittiğini sanmıştım ama kitabı okuduktan sonra yaptığım araştırmada çalıştığı gazetenin kendisi yerine başka birini gönderdiğini, İstanbul’dayken oraya gitmiş gibi yazdığını öğrendim. Bu durum yazara olan hayranlığımı arttırdı. Görmeden bu kadar iyi anlatabilen biri gerçekten gidip orayı yaşasaydı neler ve nasıl anlatırdı düşünemiyorum.