George Orwell – Paris ve Londra’da Beş Parasız (#kom2018)

Çevirmen: Berrak Göçer, Can Yayınları, 244 Sayfa

Paris ve Londra’da Beş Parasız roman türünde sayılsa da otobiyografik özellikler taşıyor. George Orwell’ın Paris ve Londra’da beş parasız kaldığı, kötü koşullarda, zaman zaman evsizlerle yaşadığı, günde on yedi saat çalışmak zorunda kaldığı günlerini anlatıyor.

Çocukluğumda maddi durumumuz pek iyi değildi. O günleri şimdi “Ne kadar zor günler geçirdik.” diye anıyordum ama bu kitabı okuduktan sonra anladım ki ben gerçek anlamda yokluk çekmemişim. Yiyecek ekmek almak için beş kuruş para bulamamanın verdiği sıkıntı, günlerce aç kalma, otel parasını ödeyemediği için otelden gizlice kaçma ve geceyi parkta geçirme, günlerce banyo yapamama gibi olaylar benim başıma gelmedi. Bu kitapta bunları ve daha fazlasını okuyup halinize şükredeceksiniz.

Kitabın ismi içeriğine çok uygun olsa da kitabı okurken aklıma sık sık “Sefiller” geldi. Türkçemizde sefilleri oynamak diye bir deyim var biliyorsunuz. Bu kitaba Sefiller ismi de çok yakışırmış.

Yazarın 1984 kitabını yorumladığımda kitabın son cümlesinin, şimdiye kadar okuduğum en güzel son cümle olduğunu yazmıştım. Yazar bu kitabını ise mükemmel bir paragrafla sonlandırmış. Bu paragrafın bir kitapta okuduğum en güzel son paragraf olduğunu söyleyebilirim. Orwell, kitaplarını nasıl sonlandıracağını iyi biliyor.

"Yine de çulsuz kalarak kesinlikle öğrendiğim bir iki şeye değinebilirim. Bütün berduşların ayyaş pislikler olduklarını asla düşünmeyeceğim, sırf bir peni verdim diye hiçbir dilenciden minnet beklemeyeceğim, işsiz bir adamın yorgun olmasına şaşırmayacağım, sokakta dağıtılan el ilanını geri çevirmeyeceğim, şık bir lokantada keyifle yemek yemeyeceğim. Bu da bir başlangıç."

Bu cümleler kitabı okuduğunuz zaman çok anlamlı olacak.

George Orwell en sevdiğim yazarlardan biri. Okuduğum üçüncü kitabıyla gönlümdeki yerini sağlamlaştırdı. Yazarla tanışmayan ve/veya tanışıp bu kitabını okumayan herkese öneriyorum.

1984 ve Hayvan Çiftliği yorumlarıma isimlerine tıklayarak ulaşabilirsiniz.

ALTINI ÇİZDİKLERİM: 1. Yahudi’ye güveneceğine yılana güven. Yunan’a güveneceğine Yahudi’ye güven ama Ermeni’ye asla güvenme.

2. Plongeur’lar(Lokantalarda garson altı çalışan kişiler) az da olsa düşünselerdi çok uzun zaman önce bir sendika kurup daha iyi şartlar için grev yaparlardı ama düşünmüyorlar çünkü düşünecek vakitleri yok; hayatları onları köleleştirmiş.

3. Onun insanlığını yok eden, doğuştan gelen bir karakter bozukluğu değil, yetersiz beslenmeydi.

4. İşsiz bir adamın tek derdinin ücretsiz kalmak olduğunu düşünenler çok yanılıyorlar; bilakis çalışma alışkanlığı benliklerine işlemiş eğitimsiz bir adamın çalışmaya, paradan daha çok ihtiyacı var.

5. Sadaka alan biri, velinimetinden hemen her zaman nefret eder. İnsan doğasının değişmez bir özelliğidir bu.

6. Esasta bir iş yararlı mı, üretken mi, asalakça mı kimsenin umurunda değil; tek beklenti kârlı olması.

7. Para en büyük erdem sınavına dönüştü. Dilenciler bu sınavda çakıyor, bu yüzden de hor görülüyorlar. Eğer dilenerek haftada on sterlin bile kazanılabilse, dilencilik anında saygın bir mesleğe dönüşür. Konuya gerçekçi bir şekilde yaklaşırsak dilenciler sadece birer işadamı ve diğer işadamları gibi, ellerinin altındaki imkanları kullanarak geçimlerini sağlıyorlar. Şereflerini diğer çoğu modern insandan daha fazla satmış değiller; sadece zengin olmayı imkansız kılan bir meslek seçme hatasına düşmüşler.