Eylül Ayında Okuduklarım (2022)

Herkese merhaba. Başlıkta "Eylülde Okuduklarım" diyor ama tam olarak doğru değil çünkü benim okuma tempom çok değişken. Bir ay sadece iki kitap okurken diğer ay ondan fazla kitap okuyabiliyorum. Böyle olunca okuduklarımı aylık olarak yazmak çok orantısız olacaktı. Bir ayın yazısı çok kısa diğer ayın yazısı çok uzun olacaktı. Ben de yazının uzunluğunu eşitlemek için birikmiş kitap yorumlarımdan yazabildiğim kadarını yazmaya karar verdim.

Ferit Edgü-Tezer Özlü, Her Şeyin Sonundayım, Alfa Yayınları, 107 Sayfa, 2. Baskı, 2019.

Ferit Edgü&Tezer Özlü-Her Şeyin Sonundayım

Ferit Edgü, Tezer Özlü’nün ağabeyi Demir Özlü ile arkadaş. (Hatta Ferit Edgü-Demir Özlü mektuplaşmaları da kitap olarak basılmış. “Özyurdunda Yabancı Olmak” kitabını burada yorumlamıştım.) İkili bu sebeple tanışıyor ve iki yakın arkadaş oluyor. Kitap, iki ünlü edebiyatçının 1966-1985 yılları arasındaki mektuplarından oluşuyor.

Birkaç mektubun orijinali de konmuş kitaba. Ferit Edgü, yazdığı önsözde birkaç mektubu aramızda olan ya da olmayan kişileri ya da yakınlarını üzmemek için yok ettiğini saklamıyor. Yayınladıklarında birkaç özel isim değişikliği dışında hiçbirine dokunmamış.

Daha çok Tezer Özlü’nün mektupları var. Birkaç tane de Ferit Edgü’nün.

Kitapta Ferit Edgü’nün Tezer Özlü’nün kitaplarının basımını üstlendiğini öğrendim. Tezer Özlü’nün kitapları Edgü’nün yayınevinden çıkmış. Hatta Tezer Özlü’nün Yaşamın Ucuna Yolculuk kitabının ismini Ferit Edgü koymuş. Yazarı, kitabının ismini “İntiharın İzi” olarak düşünmüş. Ferit Edgü Yaşamın Ucuna Yolculuk ismini önerince Tezer Özlü ilk önce kabul etmemiş çünkü L. F. Celine’in Gecenin Sonuna Yolculuk kitabına çok benzediğini düşünmüş ama sonra son kararı Ferit Edgü’ye bırakmış ve kitap, Yaşamın Ucuna Yolculuk adıyla basılmış.

Kitapta Tezer Özlü’nün çok güzel siyah beyaz fotoğrafları da var.

Ferit Edgü bu kitabı başlarda yayımlamak istememiş ama Tezer Özlü’nün yakınlarının isteğiyle yayımlamaya karar vermiş.

ALTINI ÇİZDİKLERİM: 1. “Çoğunlukla konuşan, hele fazla konuşan insanları anlamıyorum. İşte bütün gün konuşacak birisinin olmaması büyük bir rahatlık.” Tezer Özlü

2. “Öyle bir aşk yaşamışsındır ki bir daha artık böylesini yaşayamam dersin. Aşk sözcüğüne anlamını veren, bedeninin tüm hücrelerinde, sinirinin her atomunda duyduğun bir duygudur. Sonra bir gün bir rastlantı, yeniden aynı heyecan, aynı coşku, aynı yoğunlukta yaşanan anlar… İnanamazsın. Bir düşteyim sanırsın. Kitaplar da benim için böyledir. Eski aşklara dönemezsin ama eski kitaplara dönebilirsin (Kitapların ölmezliği buradan mı gelir?) Bu nedenle de yıllar var ki gene eski aşklarımı okuyorum. Dostoyevski’yi, Kafka’yı, Rimbaud’yu…” Tezer Özlü

3. “Müşterek aşklarımız çok. Dotoyevski, Kafka. Bir yıldır ben de yalnızca Kafka okuyabiliyorum. Daha kırk yıl da okurum.” Tezer Özlü

4. “Ölmek istediğim yok. Yaşama isteğim olmadığı gibi.” Tezer Özlü

5. “En iyisi zamana bırakmak. Zamana, o geçmek bilmeyen ya da inadına göz açıp kapayıncaya değin ayların, yılların geçtiği zamana… Öyle yap(ın).” Ferit Edgü

6. Kafka dinlemek bana artık iyi gelmiyor. Hiç kimseyi dinleyemediğim gibi, kafamı(yani kendimi) de dinlememem gerekiyor. Yani hiçbir şey dinleyemem.

J. M. Coetzee, Utanç, Çevirmen: İlknur Özdemir, Can Yayınları, 258 Sayfa, 15. Baskı, 2019.

J. M. Coetzee-Utanç

Bu kitabı arkadaşımdan ödünç alıp okudum.

Kitabın başlangıcı çok iyiydi. İlk sayfadan itibaren beni içine aldı ve sayfalar su gibi aktı. Ortalarında şoke eden bir olay oldu ve kitabın yönü değişti. Neler olacak diye merakla okudum ama hayatın doğal akışına aykırı durumlar yaşandı. Bir karakterin kararında inatla diretmesini mantığım almadı. Bunu neden yaptığını kitabın sonunda anlayacağımı düşündüm ama kitabın açıklayıcı bir sonu yoktu. Bir yerden sonra kitap kısır döngüye girdi. Halbuki müthiş etkileyici bir kitap olabilirmiş. Keşke ilk bölümdeki çizgisinden çıkmasaydı. Yine de okuduğuma pişman değilim. Nobel edebiyat ödülünü almış yazarın bu kitabını herkese öneriyorum.

ALTINI ÇİZDİKLERİM: 1. “İnsan ancak ölünce mutlu sayılır.” Oidipus

2. Sevgi, Aşk olmayabilir ama en azından aşkın yakınıdır.

3. Schadenfreude: Başkasının üzüntüsüne sevinme.

4. Her şey ne kadar çok değişirse o kadar aynı kalıyor.

5. Uzun ziyaretler dostluğu bozar.

6. Köpekler bize kralmışız gibi davranıyor. Bizse onlara eşya muamelesi yaparak karşılık veriyoruz.

7. İnsanın bir şeylere sahip olması çok riskli; bir arabaya, bir çift ayakkabıya, bir paket sigaraya. Yeterli şey yok, arabalar yetersiz, ayakkabılar yetersiz, sigara yetersiz. İnsan çok, mal az. Olan şeyler dolaşıma girmeli, böylece herkes bir günlüğüne mutlu olma fırsatı bulabilir.

David Brown, Zor İnsanlarla Çalışma Sırları, NTV Yayınları, Çevirmen: Aysun Babacan, 127 Sayfa, 2. Basım, 2016.

David Brown-Zor İnsanlarla Çalışma Sırları

Kitapta yedi başlık altında elli sır yani öneri verilmiş. Yazar kendi iş hayatından örnekler vererek insanlara yol göstermeye çalışmış. İşe yarar fikirler var kitapta ama umarım hiçbiriniz zor insanlarla çalışmak zorunda kalmazsınız. Bazı insanlara taktik, strateji vb. işlemiyor çünkü. Ben öyle biriyle bir sene çalışmak zorunda kaldım ve psikolojimin düzelmesi yıllar aldı. İnsanın sinir ve stresten hasta olabileceğini o şahıs sayesinde öğrenmiştim. Hakkımı helal etmiyorum ona.

Kitabın sonunda “Faydalı İnternet Sayfaları, İlave Okumalar” başlıkları altında kitap önerileri ve kitapta kullanılan plaza dili dediğimiz kelimelerin açıklandığı jargon sözlüğü var.

Ünlü isimlerden alıntılar okumak keyifliydi. Zaten beğendiklerimin hepsini not aldım ve buraya yazdım.

ALTINI ÇİZDİKLERİM: 1. “Hayatta en kesin şey değişimdir.” Henry A. Wallace (ABD Başkan Yrd. 1941)

2. “İnsanlar olduklarına inandıkları şey olurlar. Bir şeyleri yapabileceğime inanırsam onu yapma yeteneği edinebilirim.” Mahatma Gandi

3. Kendinizi daha iyi anlamak için başkalarına sizi nasıl algıladıklarını sorun.

4. “Kendine karşı dürüst olmak zordur. Başkalarına karşı çok daha kolay dürüst olursunuz.” Edward Benson

5. Üçüncü kişinin tarafsız görüş bildirmesinin değerini fark edin.

6. Başarılı bir ekipte farklı tiplerin olması gerektiğini kabul edin.

7. Başarı için gözünüzü kapayıp hayal edin.

8. Biriyle iyi ilişki kurmak istiyorsanız ortak öğrenme deneyimi yaşayın.

9. Bir şeyin nasıl söylendiğinin ve beden dilinin genelde kullandığınız sözcüklerden daha önemli olduğunu kabul edin.

10. “Altı dürüst uşağım vardı, bildiğim her şeyi bana onlar öğretti. İsimleri: “Ne, Neden, Ne Zaman, Nerede, Nasıl ve Kim’di” Rudyard Kipling

11. “Asla deveye hendek atlatmaya çalışmayın. Hem zamanınızı ziyan eder hem de deveyi kızdırırsınız.” Paul Dickson

12. “Aslolan ne yaptığınız değil nasıl yaptığınızdır.” Oliver ve Young (Caz sanatçıları)

13. “Hata bulmayın. Çare bulun.” Henry Ford

14. “Bana değiştiremeyeceğim şeyleri kabul etmek için sabır, değiştirebileceklerim için cesaret, ikisi arasındaki farkı bilmek için akıl ver.” Reinhold Niebuhr

Bu kitaplar arasında okuduklarınız var mı? Okumak istedikleriniz? Merak ettikleriniz? Yorumlarınızı bekliyorum. Yeni yazılarda görüşmek üzere.